Jos

Vrije opensourcesoftware (Engels: Free and Open-Source Software, afgekort FOSS) is software waarvan de licentie aan gebruikers het recht geeft om de software naar eigen inzicht te gebruiken, aan te passen, te verbeteren en de broncode inclusief aanpassingen te verspreiden doordat de broncode volledig vrij beschikbaar is.

Vrije opensourcesoftware geeft de gebruiker vier vrijheden:

• Vrijheid om de software te gebruiken voor elk doel;
• Vrijheid om de software te bestuderen en te veranderen, daarom is de broncode van vrije software vrij beschikbaar;
• Vrijheid om de software aan iemand anders te geven zodat je iemand kunt helpen;
• Vrijheid om de software te veranderen en deze veranderde software te distribueren, zodat iedereen hiervan profiteert.

Deze vrijheden bieden elke gebruiker, of het nu een individu, een bedrijf of een (overheids)organisatie is, veel voordelen. Doordat iedereen de broncode vrij kan bestuderen, komen fouten snel aan het licht, kunnen deze hersteld worden, kunnen verbeteringen gedaan worden en kan iedereen makkelijk uitbreidingen maken. Nu is een softwareleverancier vaak amper meer te vervangen doordat anderen niet over de broncode beschikken en het pakket vele koppelingen heeft naar andere systemen. Veel softwareleveranciers voeren zelfs een bewuste strategie om overheden in een afhankelijke positie te krijgen. Zo kan het gebeuren dat een leverancier zomaar eenzijdig besluit de tarieven met 50% te verhogen.

Als overheden software (laten) ontwikkelen geven ze hier publiek geld aan uit. Het zou niet meer dan logisch zijn als deze gemaakte software dan ook weer in het publieke domein komt zodat het de gehele maatschappij ten goede kan komen. De Tweede Kamer heeft al eerder besloten dat het gebruik van FOSS moet toenemen. Ook de commissie die het parlementair onderzoek naar ICT-projecten bij de overheid deed schrijft uitvoerig over de voordelen van vrije opensourcesoftware.

Logischerwijs zou de bedrijfsvoering van alle Nederlandse gemeentes grote overeenkomsten moeten vertonen en daardoor ook de ondersteunende software zodat zij gezamenlijk op ontwikkelingskosten kunnen besparen. Ze hoeven dan dus niet meer kant-en-klare oplossingen uit de markt te betrekken, licenties te betalen en deze door de bedrijven, die deze ontwikkeld hebben, aan te laten passen aan de gemeentelijke bedrijfsvoering.

Ondanks dat in het huidige coalitie akkoord staat dat de gemeente Delft zich inzet om door middel van opensourcesoftware de kosten te verlagen, is hier in de berichtgeving naar de burgers toe nog niets over bekend gemaakt. Wat we wel zien is e-mails met bijlagen die in een gesloten Microsoft formaat worden verstuurd waardoor deze op telefoons, tablets of Linux computers niet gewoon te openen zijn. Ook zien we dat documenten in Microsoft Word formaat gepubliceerd worden. Dat geeft niet de indruk dat er echt op opensourcesoftware en openstandaarden wordt ingezet. Zeker is wel dat de gemeente Delft elke besparing goed kan gebruiken, gezien de huidige financiële situatie.

Overstappen zal niet eenvoudig zijn. Softwareleveranciers hebben jarenlang vrij spel gehad om een zo groot mogelijke afhankelijkheid te creëren waardoor veel overheden nu ‘in de tang’ zitten. Om de overstap toch voor elkaar te krijgen moeten we eerst weten hoe de situatie in Delft nu is. Hiervoor hebben samenwerking gezocht met stichting Open Source & Overheid om Delft aan de vrije opensourcesoftware en open standaarden te krijgen. De eerste stap is dat we schriftelijke vragen hebben gesteld over het beleid, de kosten, het huidige softwarelandschap en de bekendheid met vrije opensourcesoftware.

Binnen de Piratenpartij zijn veel mensen actief met kennis en ervaring met vrije opensourcesoftware. In plaats van vanaf de zijlijn roepen dat het allemaal niet goed is, hebben we de gemeente ook hulp aangeboden om de kennis over dit belangrijke onderwerp bij ambtenaren en beleidsmakers te vergroten.

Wil je meer weten, of ook meehelpen? stuur een mailtje naar delftATpiratenpartij.nl of kijk op onze contact pagina.

 

#update 19 januari: De ontvangstbevestiging van de gemeente is binnen, gelukkig in een open formaat, namelijk op 80-grams A4-papier :-/

#update 20 januari: De gemeente heeft de brief online gezet.

#update 5 februari: De gemeente heeft aangegeven 6 weken nodig te hebben voor beantwoording: brief behandeltijd

#update 14 maart: Vorige week heeft de gemeente gebeld om te laten weten dat er nog ruim een week nodig is voor beantwoording. We verwachten deze week antwoord.

#update 20 maart: Antwoorden zijn binnen, onze eerste indruk is dat Delft op FOSS gebied zeker niet het slechtste jongetje van de klas is.
Ook zijn we blij dat de gemeente openstaat voor een FOSS-workshop, dus we
zijn alvast begonnen met voorbereiden 🙂

#update 21 maart: Het antwoord van de gemeente staat online.

#update 25 mei: Vandaag naar het gemeente kantoor voor de FOSS workshop voor beleidsambtenaren en fracties van andere partijen!